Het zelfbewustzijn van Nederhorst den Berg in kaart: trots op de bijzondere historie, nu ’oase in een jachtige wereld’

Nederhorst den Berg heeft nogal wat om trots op te zijn, vinden ze bij de Historische Kring. Alle reden om de twee jaar terug uitgezette wandeling, waarin vroeger en nu worden vergeleken, uit te breiden. Met de Vecht als altijd maar stromende levensader.

Dat historie leeft, blijkt volgens de Kring alleen al uit de voortdurende belangstelling voor die wandeling en de (nu nog) bijbehorende 33 borden. Elk bord met een historische foto op de bijzondere plek waar hij eerder genomen is. Om zo heden en verleden met elkaar te verbinden. Een QR-code via de smartphone te activeren, zorgt voor nog meer gesproken informatie over het leven destijds, en extra foto’s.

Het smaakte naar meer. Alle reden om het geslaagde project, geïnspireerd door vergelijkbare wandelingen in Vreeland, Loenen aan de Vecht, Breukelen en Maarssen, uit te breiden met nog eens achttien historische foto’s. Ook nu zijn de borden zo neergezet, dat je op dezelfde plek staat als de fotograaf destijds. Sluis ’t Hemeltje, de zandwinning in de Spiegelpolder, het poldergemaal bij de Horstermeer, een zanderige Middenweg, ze komen allemaal voorbij.

Aan de Petersburgseweg herinnert alleen de naam nog aan de voormalige buitenplaats langs de Vecht, waar de agent van tsaar Peter de Grote woonde.
Aan de Petersburgseweg herinnert alleen de naam nog aan de voormalige buitenplaats langs de Vecht, waar de agent van tsaar Peter de Grote woonde.

Een werkgroep van de historische kring van het dorp is er weer maanden druk mee geweest. Onderwerpen en bijbehorende foto’s, allemaal uit de vorige eeuw, uitzoeken en oplappen. Teksten maken, fondsen vinden, overleggen met de gemeente Wijdemeren, een vormgever uit het dorp inschakelen, paaltjes van steigerpijpen laten maken. De route is inmiddels klaar. Op Open Monumentendag, zaterdag 11 september onthult wethouder wethouder Rosalie van Rijn van Wijdemeren, om 11.00 uur in de muziektent op het Willie Dasplein, de nieuwe plattegrond van deze Vroeger en Nu – wandeling.

Dat historie leeft blijkt ook uit de 450 leden die de Kring inmiddels telt in het relatief niet al te grote, maar actieve dorp. Saai was het er ook nooit echt, getuige alles wat er zich in het verleden afspeelde. De Romeinen hebben er rondgelopen, de Noormannen, de Spanjaarden, de Fransen en de Kozakken, de Duitsers en de Canadezen, zo sommen ze bij de Kring toch met enige trots op. ,,Tsaar Peter was hier met zijn gevolg, maar ook letterkundigen als Beets en Bilderdijk lieten hier hun sporen na.”

Buurtschap De Goog waar vroeger vooral turfstekers woonden. Zo op het oog is daar in al die jaren weinig veranderd.
Buurtschap De Goog waar vroeger vooral turfstekers woonden. Zo op het oog is daar in al die jaren weinig veranderd.

En dan zijn het oudste kerkje uit de wijde omgeving, op de berg gewijd aan Willibrordus en stammend uit de 12e eeuw en kasteel Nederhorst nog niet eens vermeld. En dan hebben ze het bij de Kring ook nog over legenden over onderaardse gangen, ondeugende nonnen en vreemde putten. De ’gewone man en vrouw’? Daarover rept de historie bijna nooit, maar die leefden vroeger in elk geval van de schamele opbrengsten van de turfproductie, de veeteelt, rietsnijden en -dekken, hoepelbuigerijen en meer recent de wasserijen en de tuinbouw. ’Een oas in de oprukkende en jachtige wereld er om heen’, zo stellen ze bij de Kring.

De sluis van het Hemeltje. Het type brug is nog steeds hetzelfde, maar het is wel flink gemoderniseerd.
De sluis van het Hemeltje. Het type brug is nog steeds hetzelfde, maar het is wel flink gemoderniseerd.

De route door het dorp kan overigens bij ieder bord begonnen worden, er is geen begin- of eindpunt, en ook los kun je van elk bord apart genieten. De foto’s geven bij elkaar in elk geval een treffend nostalgisch beeld van Nederhorst in vervlogen tijden.

Gooi & Eemlander, Hans van keken, 31 augustus 2021